Deel deze pagina via:

Tips om zelf overeind te komen na een val

Heeft u moeite weer op te staan als u op de grond bent gevallen? Op deze pagina vindt u tips om te oefenen, video’s en hulpmiddelen. Ook vindt u informatie om vallen te voorkomen. Het stappenplan na de video helpt u om vanaf de grond op een stoel te komen als u minder kracht heeft of eenzijdig verlamd bent.

Inhoud

Laatst bijgewerkt op: 01-09-2024

Voorbereiding

Voorkomen is beter. Bekijk deze 6 tips om vallen te voorkomen. Denk hierbij ook aan de inrichting van uw huis. Verwijder losse kleedjes, snoeren en kleine meubels waar u over kunt struikelen. Het is ook belangrijk om te blijven bewegen en uw spieren te trainen.
Oefen het opstaan na een val. Dat kan met uw naaste of met de fysio- of ergotherapeut. Zo kunt u er handig in worden, u bent dan ook minder bang om te vallen!
Trek u nooit op aan een meubel dat uw gewicht niet kan dragen, zoals een kast. De kans is erg groot dat het meubel omvalt, waarbij u opnieuw op de grond terechtkomt en het meubel over u heen valt.

Wat te doen na een val?

Neem de tijd om bij te komen van de val.
Kom op handen en knieën.
Zet altijd uw sterkste been voor.

Denkt u dat er misschien iets gebroken is of heeft u een open wond? Dan is het verstandig om hulp in te schakelen voordat u overeind komt. Is dit niet mogelijk, probeer de aangedane plek dan zoveel mogelijk te ontzien bij het overeind te komen. 

Overeind komen

Overeind komen in 9 stappen

Stappenplan zelfstandig overeind komen na een val

Wanneer u bent gevallen en op uw rug ligt: draai u naar uw sterke zijde. 

Kruip op uw sterke zijde naar een voorwerp in de buurt waar u op kunt gaan zitten, zoals een stoel of een kruk.

Verplaats uzelf zo, dat u met uw rug tegen de stoel leunt.  

Steun op uw sterke hand en heup.

Draai voorzichtig op uw knieën. Als u onder uw oksel doorkijkt, kunt u gemakkelijker op uw knieën draaien.

Zorg dat de stoel aan uw sterke zijde staat en zet uw hand op de zitting. 

Ga met uw bovenlichaam rechtop zitten en strek uzelf zo goed mogelijk rechtop. Duw hierbij uw billen naar voren toe.

Steun op de minder sterke of aangedane knie en zet de voet van de sterkste zijde op de grond (dit is de schuttershouding).

Duw uzelf met uw sterke hand omhoog en draai uw billen op de stoel.

Video met drie manieren om vanaf de grond op een stoel te komen

In onderstaande video van Samen Beter Thuis ziet u drie manieren om vanaf de grond op een stoel te komen.

Video om overeind te komen via een hoog-laag bed.

Heeft u een hoog-laag bed? Op deze video kunt u zien hoe u gebruikt maakt van dit bed om overeind komen na een val.

Meer video's van Goed Gebruik over zelfstandig en met hulp overeind komen in verschillende situaties.

Alternatieven

Bevestig een touwladder of andere optrekhulp op een goed bereikbare plek. Bij minder kracht in de benen, kan u met uw armen kracht zetten om toch overeind te komen.
Kijk hoe u uw telefoon zo kunt plaatsen dat deze ook vanaf de grond bereikbaar blijft. U kunt dan altijd iemand bellen als u in problemen komt.
Bekijk de mogelijkheden van personenalarmering. Dat kan een alarmknop zijn die u bij u draagt. Er bestaan ook horloges met valdetectie.
Hulpmiddelen die u samen kunt gebruiken bij (op)tillen en overzetten. Zoals een mobiele til- of hefstoel

Meer informatie

Wilt u meer weten, oefenen en leren? Kijk dan op de website Zorg voor Beter.
Voor (mantel)zorgers: e-learning voor motiveren valpreventie. Of de toolkit Zo ga je in gesprek over valrisico's met eenvoudige, praktische middelen.
Bekijk 9 tips om het risico op vallen te verkleinen op BeterOud.
Op Zorgvannu.nl: Hulpmiddel bij tillen in de zorg.

Let altijd op uw veiligheid!

Of bovenstaande informatie voor u een oplossing is, hangt af van uw persoonlijke situatie en mogelijkheden.

Raadpleeg een zorgprofessional als u advies of hulp wilt. Een ergotherapeut bijvoorbeeld helpt u bij uw keuze en adviseert hoe u de dagelijkse activiteiten zelfstandig kunt blijven doen. U vindt een ergotherapeut via de website van Ergotherapie Nederland.

Bron

Deze pagina is gemaakt in samenwerking met de ergotherapeuten van ErgHandig.

Gerelateerde hulpmiddelen

Telefoon of portemonnee vergeten? Deur valt in het slot als de sleutels nog binnen liggen? Geheugensteuntjes of herinneringsapparaten geven een signaal als u zonder belangrijke spullen naar buiten gaat. Sommige geheugensteuntjes spelen een ingesproken boodschap af als u in de buurt komt.

Dynamische armondersteuning ondersteunt bij verminderde spierkracht als gevolg van een dwarslaesie, een herseninfarct of een spierziekte. Armondersteuningen 'dragen' de armen, uw arm zweeft als het ware gewichtsloos. Het kost minder inspanning en spierkracht om uw arm(en) horizontaal, verticaal en diagonaal te bewegen en omhoog te houden.

Een GPS systeem voor blinde, slechtziende of doofblinde mensen die met trillingen de weg wijst.

Een communicatieboek of gespreksboek helpt om een boodschap over te brengen. Iemand die moeite heeft met spreken, lezen, schrijven en begrijpen wijst in het boek plaatjes, woorden en symbolen aan die de boodschap weergeeft.

Met een mobiele til- of hefstoel zoals de Raizer, Indeelift en de opblaasbare Camel kunt u mensen helpen die na een valpartij zelf niet meer overeind kunnen komen.

Een verzwaarde knuffel helpt kinderen en volwassenen te ontspannen. Een verzwaarde knuffel geeft een veilig gevoel en kalmeert bij onrust. De knuffel kan ook helpen bij slaapproblemen, angst, ADHD, autisme, trauma, hooggevoeligheid en hoogbegaafdheid.

Een sta-op- en zithulp geeft steun en helpt u om veilig op te staan en gecontroleerd weer te gaan zitten. U kunt deze sta-op hulp eenvoudig verplaatsen.

Een drukvest geeft een gelijkmatige druk op het bovenlichaam, vergelijkbaar met een stevige knuffel krijgen. Het werkt kalmerend en verbetert aandacht en concentratie. Het drukvest is er voor kinderen en volwassenen die bijvoorbeeld een vorm van autisme hebben. Maar ook bijvoorbeeld bij loopdrang door Dementie of de ziekte van Huntington zorgt het voor verlichting.

Kunt u niet of moeilijk zelf de deur opendoen? Met een sleuteloplossing geeft u andere mensen, bijvoorbeeld medewerkers van thuiszorg of mantelzorgers, toegang tot uw huis. Thuiszorgorganisaties gebruiken vaak slimme sleuteloplossingen, bijvoorbeeld een sleutelkluis, om bij cliënten binnen te komen.

Wondzorg op afstand maakt mogelijk dat een gespecialiseerde zorgverlener het herstel van uw wond via digitale beelden of foto's op een afstand volgt. Wondzorg op afstand heet ook wel tele-wondzorg of beeldbellen bij wondzorg.

Sta-opstoelen kantelen schuin omhoog of omlaag waardoor u gemakkelijker in en uit de stoel kunt komen.

Via beeldbellen heeft u contact met zorgverleners of mantelzorgers als alternatief voor een huisbezoek of contact via de telefoon. Door beeldcontact krijgt bijvoorbeeld een zorgverlener een betere indruk hoe het met u gaat. Beeldbellen kan via uw smartphone of mobiele telefoon, tablet-PC of andere computer.

Als u alleenstaand bent, stelt u zich de vraag: als ik val en ik kan dan niet bij een telefoon komen, hoe zorg ik er voor dat ik snel geholpen wordt? Personenalarmering biedt een veilig gevoel door de mogelijkheid om bij een noodsituatie alarm te slaan.

Leefpatroonmonitoring (voorheen leefstijlmonitoring) geeft inzicht in het functioneren en de activiteiten van alleenwonende zorgvragers. U kunt als mantelzorger een vinger aan de pols houden. Veranderingen in het leefpatroon kunnen aanwijzingen zijn van risicovolle achteruitgang. U kunt dan op tijd maatregelen nemen.

Wilt u niets vergeten? Organizers of (digitale) agenda's bieden houvast, tijdsbesef en overzicht aan bij werk, huishouden of persoonlijke activiteiten (dagindeling). Dit kan ook met afbeeldingen, bijvoorbeeld foto's of pictogrammen als lezen en/of schrijven lastig is.

Een koolmonoxidemelder of CO-melder waarschuwt als er een gevaarlijke hoeveelheid koolmonoxide in de lucht aanwezig is. Dit is heel belangrijk omdat u het gas niet ziet, ruikt of proeft en dodelijk is. Ook als u de apparaten regelmatig laat controleren is het verplicht om een CO-melder op te hangen. Vooral in kleine, slecht te ventileren of zelfs geheel afgesloten ruimtes, is een melder een levensredder.

Kalenderklokken geven op elk moment van de dag de tijd, dag en datum weer. Hierdoor kunt u eenvoudiger de tijd bijhouden en uw dag indelen. Deze klok met dagaanduiding biedt ook een oriëntatie in de tijd: Hoe laat is het? Welke dag is het vandaag? Dit geeft houvast en brengt structuur aan.

Geheugenklokken ondersteunen het (besef van) tijd en bieden houvast als er sprake is van verstandelijke beperking, hersenletsel, (beginnende) dementie of kinderen met gedrag-, leer- en ontwikkelstoornissen. Deze geheugensteunen komen voor in de vorm van klokken, horloges, timers en apps.

Drempelhulpen overbruggen hoogteverschillen bij drempels zodat u gemakkelijker over drempels loopt of rijdt.

Communicatieplatformen zorgen voor digitale communicatie tussen zorgverleners, cliënten en hun netwerk.

Hulphond als ondersteuning en trouwe metgezel bij het dagelijkse leven met beperkingen.

Heeft u een beperking in horen én zien (doofblind) en wilt u één-op-één kunnen communiceren met een ziende persoon zonder gebarentaal of gesproken taal? De Block letter communicator maakt een gesprek mogelijk, ook zonder computer, tablet, smartphone of brailleschrift.

Verzwaarde dekens (verzwaringsdeken) of ballendekens gebruikt u bij de behandeling van slaapproblemen waarbij motorische en psychische onrust een rol speelt. De druk van de deken helpt het lichaam tot rust te komen en geeft een gevoel van geborgenheid en veiligheid.

Blauw verrijkt licht herstelt de biologische klok en voorkomt (nachtelijke) onrust en probleemgedrag bij dementie.

Een tilriem biedt houvast en steun bij verplaatsen, het lopen en balans houden. Een tilriem heet ook wel transferriem, flexibelt of easybelt. U kunt de riem zelf dragen, of de persoon die u ondersteunt.

Gerelateerde 'Handig om te doen's

Er zijn vele verschillende mogelijkheden om een trap veiliger te maken in gebruik, zónder al te grote aanpassingen. Denk aan schoenen met stroeve zolen, een goede verlichting en aanpassingen aan de trap zelf.

Het is fijn om de dingen zo lang mogelijk zelf te kunnen blijven doen. Om langer thuis te blijven wonen met de ziekte van Huntington is ondersteuning bij het zelf organiseren belangrijk. Tips en hulpmiddelen om voor uzelf te zorgen, voor uw planning, uw geheugen te ondersteunen en om (financieel) overzicht te houden.

Wilt u mij en anderen met een beperking in horen én zien (doofblindheid) stimuleren in onze autonomie? De tips en animatie op deze pagina kunnen u hierbij helpen. Autonomie betekent dat ik mijzelf kan zijn en mijn eigen keuzes kan maken.

Er wordt veel gesproken over eenzaamheid, over het zich niet meer verbonden voelen. De online contactmogelijkheden zijn in een stroomversnelling gekomen. Hoe houden we in deze tijd dan tóch betekenisvol contact? Of u nu alleen woont, een ouder met dementie in een zorginstelling heeft. Of als u vanwege uw aard en aandoening een strakke planning nodig hebt of een kind heeft dat extra steun behoeft.

Maakt u zich wel eens ongerust over wat er kan gebeuren als u onverwachts op de grond belandt? Dit stappenplan en enkele video's helpen u om zelfstandig van de grond terug in uw rolstoel te komen. 

Visite ontvangen kan om diverse redenen lastig voor u zijn. Bijvoorbeeld door verminderde energie, het minder goed kunnen verdragen van prikkels, maar ook door verminderde mobiliteit, verminderde arm-/handfunctie en beperkingen in denkvermogen (cognitie). Tips én een goede voorbereiding maakt visite ontvangen minder inspannend.

Problemen met prikkelverwerking kunnen onder andere voorkomen na een whiplash, bij niet aangeboren hersenletsel, hersenschudding, burn-out, MS, ADHD en autisme. U raakt bijvoorbeeld snel vermoeid of kunt de informatie niet meer goed opnemen of opslaan. Tips bij het omgaan en het verwerken van prikkels.

Knielen kan lastig zijn als u een beperkte spierkracht heeft in uw benen en armen of bewegingsbeperkingen en/of gewrichtsklachten in enkels, knieën, heupen of rug. Dit kan komen door een aandoening, trauma of een hogere leeftijd. Tips hoe u het beste kunt knielen en weer opstaat, maar ook alternatieven om laag bij de grond iets te doen zonder te knielen.

Hulpmiddelenwijzer beantwoordt vragen van mensen met milde dementie die langer zelfstandig thuis willen blijven wonen, zoals: Hoe voorkom ik dat ik mijn medicatie vergeet? Hoe kook ik gezond? Hoe kan ik mobiel blijven? Wat als ik moet verhuizen? Waar kan ik terecht bij vragen over geld en inkomen?

Iets noteren tijdens het bellen kan lastig zijn als u bijvoorbeeld maar één hand kunt gebruiken, of wanneer u het lastig vindt om twee dingen tegelijkertijd te doen (luisteren en tegelijkertijd schrijven). Ook kan het zijn dat dit voor u te snel gaat, bijvoorbeeld als gevolg van de ziekte van Parkinson of een andere chronische aandoening. Tips en hulpmiddelen voor het maken van notities tijdens een telefoongesprek.

We vergeten allemaal wel eens iets. Namen, sleutels, waarvoor u ook alweer naar de keuken liep. Misschien maakt u zich zorgen of uw vergeetachtigheid een voorbode van dementie is. Tips over een geheugentest en geheugentraining en over geheugensteuntjes en hulpmiddelen die u helpen in het dagelijkse leven.

Meer hulpmiddelen en 'Handig om te doen's bij:

Overeind komen Uzelf organiseren Veilig wonen

Deel deze pagina via:

Betrouwbare informatie over hulpmiddelen

De Vilans Hulpmiddelenwijzer werkt samen met ergotherapeuten en andere experts om zo betrouwbare informatie en tips voor u te verzamelen.

De Hulpmiddelenwijzer wordt gemaakt door Vilans, kennisorganisatie voor zorg en ondersteuning, met subsidie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Over ons