Deel deze pagina via:
Zwachtels
Zwachtels op armen of benen voeren opgehoopt vocht (oedeem) af. Door het zwachtelen stijgt de druk in de weefsels en komt het vocht naar buiten. Na het afvoeren van voldoende vocht, kunnen steunkousen worden aangemeten om terugkeer van klachten te voorkomen. De medische term voor behandeling met zwachtels is compressietherapie.
Laatst bijgewerkt op: 01-12-2025
Waarvoor dienen zwachtels?
Een zwachtel helpt overtollig opgehoopt vocht in weefsels af te voeren. Het zorgt voor een betere lymfeafvoer en ondersteunt de kuitspierpomp in zijn actieve functie. Compressietherapie is een van belangrijkste behandelingen voor patiënten met oedeem in de benen, met name rond de enkels.
Zwachtelen bevordert de wondgenezing bij bepaalde soorten wonden, met name bij een open been (ulcus cruris venosum). Het oedeem rondom de wond vermindert waardoor de wond kan genezen.
Hoe werken zwachtels?
Zwachtels oefenen druk uit op weefsel waarin te veel vocht zit. Door de druk van de zwachtel ontstaat gelijkmatige tegendruk in het weefsel. Daardoor zoekt het vocht een uitweg door bijvoorbeeld lymfevaten.
Zwachtels worden over een deel van de arm of het been gedragen. Oneffenheden en uitstekende delen op het lichaam worden weggewerkt (polsteren) om de druk gelijkmatig te kunnen verdelen.
WCS Kenniscentrum Wondzorg
Belangrijk om te weten
- Let op! Verkeerd zwachtelen of polsteren vertraagt het genezingsproces als dit te strak of te los gedaan wordt.
- Lange-rekzwachtels knellen snel af en moeten daarom ’s nachts uit. In de praktijk worden deze nauwelijks meer gebruikt en als dat wel gebeurd is de kans op complicaties vaak groot (tip bezoeker Hulpmiddelenwijzer).
- Er bestaan aanpasbare zwachtelsystemen met klittenband om zelf of door de mantelzorger aan te leggen.
- Voorkom drukplekken door zwachtels glad en zonder kreukels aan te brengen.
- Pijn na het zwachtelen kunnen duiden op te strak zwachtelen. Raadpleeg de behandelend arts als de pijn na het (opnieuw) zwachtelen aanhoudt. Witte (of blauwe) tenen na het aanleggen van een zwachtel wijzen er ook op dat de zwachtel te strak zit en dat de zwachtel de bloedtoevoer naar uw voet en tenen afsnijd. Ook hier moet u direct contact opnemen met de behandeld arts of (compressie)verpleegkundige.
Productoverzicht
Uitvoeringen
- Korte-rekzwachtels werken het beste als iemand veel beweegt.
- Lange-rekzwachtels oefenen ook druk uit als de spieren zich ontspannen.
- Inelastische zwachtels passen goed om de vorm van arm of been en zakken daarom niet snel af.
- Zelfklevende zwachtels zijn zwachtels waarbij één uiteinde op de zwachtel zelf plakt (en niet op de huid). Hierdoor zakt het verband minder snel af, maar ontstaan wel gemakkelijker afknellingen.
- Er bestaan ook zwachtels met klittenband die iemand zelf aanlegt of door een mantelzorger worden aangebracht.
- Meerlaagszwachtels blijven langer zitten.
Alternatieven
Steunkousen zijn een alternatief voor drukverband bij de behandeling van spataderen en beenzweren, maar kunnen ook preventief worden gebruikt.
Wordt het vergoed?
U krijgt het hulpmiddel (gedeeltelijk) vergoed omdat het onder de basisverzekering valt en opgenomen is in het reglement hulpmiddelen. U vindt dit reglement op de website van uw zorgverzekeraar. Neem voor aanschaf contact op met uw zorgverzekeraar.
Hoe te verkrijgen?
Hulpmiddelen vanuit de Zorgverzekeringswet
In de Zorgverzekeringswet (ZvW) staat beschreven welke hulpmiddelen voor vergoeding uit het basispakket in aanmerking komen. Bekijk het overzicht op de website van Zorginstituut Nederland.
De hulpmiddelen die vergoed worden vindt u in het Reglement Hulpmiddelen op de website van uw eigen verzekeraar. Let op! Dit Reglement Hulpmiddelen kan verschillen per zorgverzekeraar. In het reglement staan de voorwaarden zoals de hoogte van de vergoeding, de eigen bijdrage, vervanging, wijziging of reparatie van een hulpmiddel, gebruikstermijnen en de kwaliteitseisen.
Wie bepaalt of beoordeelt het?
- De zorgverzekeraar beoordeelt in het individuele geval of een verzekerde in aanmerking komt voor (redelijkerwijs is aangewezen op) het aangevraagde hulpmiddel. De zorgverzekeraar kan het hulpmiddel in eigendom van de verzekerde geven of uitlenen.
- De zorgverzekeraar kan voorwaarden stellen aan het vergoeden van hulpmiddelen. Bijvoorbeeld dat vooraf toestemming nodig is van de zorgverzekeraar. Of dat bij de aanvraag van een hulpmiddel een voorschrift of toelichting nodig is van een behandelend arts.
Afhankelijk van het soort zorgpolis kan een verzekerde:
- Zelf kiezen waar hij het hulpmiddel haalt.
- Kiezen uit leveranciers die een contract met de zorgverzekeraar hebben.
- Richtlijnen vinden over bijvoorbeeld vervanging, wijziging of reparatie van een hulpmiddel en gebruikstermijnen.
Informatie
- U heeft recht op onafhankelijke cliëntondersteuning. Uw gemeente is verantwoordelijk voor een goed en passend aanbod van onafhankelijke cliëntondersteuning die u kunt inschakelen. Cliëntondersteuning overzicht per gemeente| Regelhulp (Ministerie van VWS).
- Op de website van het Zorginstituut. Hoe werkt de Zorgverzekeringswet.
Komt u er niet uit? Bezoek dan het informatie- en adviespunt het Juiste loket|Regelhulp (Ministerie van VWS).
Meer informatie
- Over zwachtelen op www.thuisarts.nl en www.educatie-en-school.info.nl.
- Over hulpmiddelen bij medische zorg thuis op www.regelhulp.nl.
- Uitvoeringsverzoek bij ACT zwachtelen? Nursing.nl
- Kenniscentrum Wondzorg over zwachtelen.
Vragen of opmerkingen
De Vilans Hulpmiddelenwijzer verkoopt geen hulpmiddelen. Kijk voor meer informatie op: Waar kan ik het hulpmiddel kopen?
Heeft u een vraag? Kijk bij de veelgestelde vragen (FAQ's). Staat uw antwoord daar niet bij, dan kunt u ook contactZwachtels met ons opnemen.
Wilt u blijvend betrokken zijn bij de Hulpmiddelenwijzer? Geeft u dan op voor ons Hulpmiddelenwijzer-panel. Uw mening doet ertoe!
Gerelateerde hulpmiddelen
Gerelateerde 'Handig om te doen's
Deel deze pagina via: