Tips steunkousen aan- en uittrekken

Voorbereiding aantrekken steunkous

• Trek de steunkous of TEK meteen aan bij het opstaan en neem hier genoeg tijd voor. De benen zijn na het opstaan het dunst, in de loop van de dag worden de benen en voeten dikker en gaat het aantrekken moeilijker.
• Zorg voor schone handen en korte nagels zonder haakjes. Draag geen sieraden. Zo voorkomt u beschadigingen aan uw steunkous of TEK.
• Verzorg uw voeten goed en let erop dat de voeten ook glad zijn, zonder eelt, haakjes en scherpe teennagels. Zorg dat uw voeten en benen droog zijn. U kunt uw voeten eventueel licht inwrijven met talkpoeder.
• Gebruik geen crème voordat u uw steunkous of TEK aantrekt. Dit maakt het aantrekken lastiger en de crème kan het rubber en de elasticiteit aantasten. U kunt uw huid na het uittrekken van de steunkous verzorgen met crème, de huid kan door het dragen van steunkousen namelijk uitdrogen. 

Stappenplan aantrekken steunkous

Zorg dat u stevig zit op de rand van het bed, bank of op een stoel. Als bukken of reiken lastig is kan een stevige voetensteun of opstapje uw voet dichterbij brengen. Zet de steun zo mogelijk tegen een muur aan, dan kan deze niet verschuiven.  Stappenplan bij het aan- of uittrekken van uw steunkousen: 

• Stap 1: Keer de steunkous vanaf de voet binnenstebuiten. Het voetgedeelte blijft dus in de TEK.  
• Stap 2: Rek het voetgedeelte met twee handen goed uit en trek het voorzichtig over uw voet, tot aan de wreef. Het voetgedeelte zit nu op zijn plaats.
• Stap 3: Pak de kous stevig vast aan de boord, breng de TEK over de hiel en daarna omhoog, totdat het moeilijk wordt.
• Stap 4: Sla de bovenrand nu om, zo dicht mogelijk bij de enkel. Trek aan dit dubbelgeslagen stuk de TEK zo hoog mogelijk op. Herhaal dit tot het enkelgedeelte over de hiel is.
• Stap 5: Sla dan het bovendeel van de kous verder om en trek de TEK op totdat deze goed zit.
• Stap 6: Sla het omgeslagen deel van de steunkous terug. Verdeel de TEK over het been zodat er geen plooitjes zijn en de naad (als die er is) achter op het been zit. Let erop dat de steunkous niet te hoog opgetrokken is. Verdeel in zo’n situatie de kous opnieuw over het been. Met antisliphandschoenen gaat dat makkelijker. Gebruik een antislipmatje op de vloer om de TEK rond de voet op de plaats te wrijven. Laat de boord nooit omgeslagen zitten.

TIP

• Heeft u minder kracht? Wrijf de gehele kous over de hiel en het onderbeen. Dit doet u door de kous met beide handen geheel te omvatten en langs de zijkanten van uw hiel en onderbeen naar boven te ‘stropen’, met continue druk. Het helpt hierbij als uw handpalmen weerstand op de stof kunnen geven. Dat kan door de handpalmen wat nat te maken of gebruik te maken van antisliphandschoenen. 
• U kunt in plaats van de speciale antisliphandschoen voor steunkousen ook tuinhandschoenen of keukenhandschoenen met antislip gebruiken. U heeft dan meer grip op de kous.
• Een stoffen of papieren slofje, ook wel een zijden sokje of glijsokje genoemd, wordt standaard meegeleverd bij TEK met een open teenstuk. Dit slofje beschermt tegen scherpe teennagels en vergemakkelijkt het aantrekken.

Voorbereiding uittrekken steunkous

• Zoek een stabiele zitplek, bijvoorbeeld een stoel met rugleuning, bank, bed of op de toiletbril. Armleuningen belemmeren u bij het uittrekken van de steunkous of TEK. 
• Gebruik een voetenbankje wanneer bukken en reiken naar de voeten lastig is.
• Trek de steunkous of TEK zo laat mogelijk uit. Liefst net voor het naar bed gaan.
• Probeer na het uittrekken met de benen hoog te zitten als de steunkous of TEK al eerder uitgetrokken worden. 
• U kunt na het uittrekken crème of zalf gebruiken. 

Stappenplan uittrekken steunkous

• Stap 1: Pak de steunkous of TEK bij de boord. Trek deze naar beneden, tot over de voet. 
• Stap 2: Stroop de steunkous of TEK naar beneden tot aan de enkel. Plaats twee gestrekte vingers of de duim tussen de steunkous en de hiel en ‘wip’ hem over de hiel. Gebruik eventueel een antisliphandschoen voor meer grip.

Het kiezen van een hulpmiddel 

Er zijn verschillende keuzewijzers voor aan-/uittrekhulpmiddelen voor steunkousen te vinden op internet. Maar waar let u nu op? Onderstaande punten zijn belangrijk.

Weerstandverlagende hulpmiddelen 

Er zijn veel verschillende weerstandverlagende aan-/uittrekhulpmiddelen te koop. Met het hulpmiddel gaat de steunkous gemakkelijker over de hiel en het onderbeen. Dit maakt het voor u eenvoudiger om de kousen aan te trekken, maar ook voor degene die u helpt met het aantrekken. Voorbeelden van weerstandverlagende hulpmiddelen: glijzak, halve koker en flexibele dubbelwandige rol.

Let op bij weerstandverlagende hulpmiddelen:

• De glijzak moet na het aandoen van de steunkous onder de steunkous uitgetrokken worden. Dat gaat ofwel naar u toe (via de kuit omhoog), ofwel via de teenzijde (enigszins van u af). Trek de glijzak met kleine rukjes uit de kous, dat is minder zwaar dan de glijzak in één keer verwijderen. Voor beide soorten vergt dit een redelijke arm- en handkracht, waarbij naar u toe trekken in principe het meest praktisch is, u kunt meer kracht zetten.
• U kunt het verwijderen van de aantrekhulp lichter maken door een glijzak met een lus te gebruiken en daar uw hele hand in te haken. U hoeft de aantrekkous dan niet met de vingers vast te houden, wat meer kracht vraagt.  
• Zit de lus aan de teenzijde? Bevestig deze aan een stevig voorwerp, bijvoorbeeld een haak aan de muur of een dievenklauw bij een deur. U verwijdert de glijzak door uw been naar u toe te trekken.

TIP Gebruikt u steunkousen met dichte tenen? Let er dan op hoe u het hulpmiddel na het aantrekken van de steunkous kunt verwijderen. Via de teenzijde gaat dit immers niet. Bij het uittrekken van de steunkous is dit over het algemeen geen probleem.

Armverlengende hulpmiddelen

Er bestaan ook hulpmiddelen waarbij u eerst de steunkous om een hulpmiddel spant en de steunkous vervolgens met behulp van dit hulpmiddel aantrekt. Meestal helpen deze aantrekhulpen de afstand tussen uw handen en voeten te overbruggen. Deze aantrekhulpen vergen vaak wel wat voorbereiding. Voorbeelden van armverlengende hulpmiddelen: frame voor steunkous, hand en frame voor steunkous, staand. Houd rekening met de volgende punten: 

• Om de opening van de kous uit elkaar te trekken om de voet erin te doen, moet de kous eerst om het hulpmiddel gedaan worden. Dit vergt een redelijke mate van arm-/handkracht.
• Kunt u maar één hand gebruiken? Let er dat bij het hulpmiddel op of de kous er eenhandig op gedaan kan worden. Bekijk ook goed of het hulpmiddel met één hand omhooggetrokken kan worden.  
• Heeft u een goede stafunctie, dan kunt u in het hulpmiddel stappen in plaats van dat u het hulpmiddel omhoog beweegt. U heeft hiervoor wel een goede balans nodig. En houdt u ergens aan vast om vallen te voorkomen.
• Als u te maken heeft met geheugen of cognitieve problemen kan een hulpmiddel met voorbereiding soms ingewikkeld zijn.

Voor het uittrekken van uw steunkousen kunt u een schoenlepel speciaal voor steunkousen, glijzak of frame voor steunkous, hand gebruiken

Elektrische hulpmiddelen 

Er zijn elektrische aantrekhulpmiddelen en elektrische uittrekhulpmiddelen die dagelijks aan en uittrekken van steunkousen kunnen vergemakkelijken. Hiervoor gelden dezelfde punten als hierboven beschreven. Let er wél op dat u de knoppen voor de bediening kunt gebruiken (of dat deze aan te passen zijn voor u) en welke handelingen precies elektrisch gaan. 

Belangrijk om te weten 

• Zit u in een rolstoel en staan uw voeten iets naar achteren ten opzichte van uw knieën? Dan is de kans groot dat er een plooi ter hoogte van uw wreef ontstaat. De plooi kan bij steunkousen zorgen voor afknelling en kans op wonden, dus zorg dat uw voeten zo ver naar voren staan zodat deze plooi verdwijnt.  
• Op de website van de leverancier en via YouTube vindt u duidelijke plaatjes en filmpjes. Dit geeft u veel informatie. Samen met de tips hierboven kunt u bekijken of het hulpmiddel past in uw situatie.
• Heeft u geen mogelijkheid om uw voet te spitsen; naar beneden te bewegen ten opzichte van uw enkel (plantairflexie)? Kies dan bij voorkeur voor een weerstandsverlagend hulpmiddel (glijzak of rol) of een frame dat in de hand gehouden wordt. Niet alle staande frames houden rekening met een grotere enkelhoek.    
• Ergotherapeuten hebben vaak een voorraad aan- en uittrekhulpmiddelen met verschillende eigenschappen. U kunt deze samen uitproberen, voordat u er één aanschaft. U vindt een ergotherapeut bij u in de buurt via Zoek een ergotherapeut.nl.
• Vraag na bij uw zorgverzekeraar welke aan en uittrekhulpmiddelen zij wel of niet vergoeden.

Alternatieven 

• Overleg regelmatig met uw huisarts over uw steunkousen. Heeft u ze nog nodig? 
• Weeg bij het uitkiezen van aan- en uittrekhulpmiddelen af of het hulpmiddel eenvoudig mee te nemen is. Vooral als u vaak op reis of uit logeren gaat.
• In plaats van steunkousen is er ook een compressiehulpmiddel dat met klittenband om het been vastgezet wordt. Hiervoor is een redelijke handkracht nodig. De banden kunnen eventueel aangepast worden met lussen als uw handfunctie minder goed is.

Meer informatie 

• Lees meer over het dragen, wassen en drogen van steunkousen op de Hulpmiddelenwijzer.
• Bekijk de verschillende hulpmiddelen voor het aantrekken van steunkousen.