Tips voor tandenpoetsen bij arm- en handproblemen

Dop van de tube

Bent u éénhandig? Probeer de volgende manieren om de dop van een tube tandpasta te halen:  

• Houd de tube vast en zorg dat uw duim en wijsvinger de dop vasthouden. Maak nu een draaibeweging met uw duim en wijsvinger om de dop te openen. Draai de tube open met de hand waarmee u de tube vast houdt. 
• Klem de tube tussen uw benen, tussen uw lippen of tussen uw bovenarm en uw romp of in uw oksel en draai de dop met uw sterke hand open. Draai de tube de volgende keer niet te strak dicht, zodat het openen daarna makkelijker gaat. Of houd de tube zelf vast en draai de dop los met uw lippen of tanden.

Alternatieven

• Leg een antislipmat of antislip-dopopener op de wastafel, zet de tube met de dop op de antislipmat of in de opener, zodat de dop gefixeerd is. Draai de tube nu open; geef wat druk op de dop. 
• Kies tandpasta met een klapdop, deze is eenhandig te openen en te sluiten met één hand. 
• Gebruik tandpasta met een pompje. U kunt de tandpasta met één hand op de tandenborstel pompen en vervolgens uw tanden poetsen. 
• Gebruik een tandpasta dispenser. 

Tube uitknijpen

• Als u een tubeknijper gebruikt, hebt u altijd genoeg spanning op de tube om de tandpasta er makkelijk uit te duwen. Ook als er al veel tandpasta uit de tube is. 
• Gebruik een tandpastaknijper met een opdraaifunctie. U zet de onderkant van de tube in de knijper en door te draaien aan de knijper, wordt de tube opgerold en de tandpasta omhoog uit de tube geduwd. Fixeer de knijper eventueel aan de muur zodat het geheel niet omvalt. U kunt de tube ook neerleggen en zo aan de knijper draaien. Tandpastaknijpers zonder opdraaifunctie werken anders. Deze zorgen er alleen voor dat de tandpasta niet onder in de tube blijft zitten. Het vraagt best wat handfunctie om de tandpasta uit de tube te duwen met deze knijper.
• Maak de tandpastatube nat. Leg hem op een vlakke ondergrond. Fixeer de achterkant van de tube door er met uw knokkels op te drukken en druk gelijktijdig met uw duim de tandpasta vanaf de achterkant naar boven. Zie onderstaande video voor een demonstratie:

Tandpasta op de borstel

• Leg uw tandenborstel op een vlakke ondergrond. Haal de dop van de tube en knijp de tube boven uw borstel uit, zodat u de juiste hoeveelheid op de tandenborstel heeft. Als u geen knijpfunctie hebt: duw met uw vuist, hand of onderarm op de tube, zodat er tandpasta uit de tube komt. Haal daarna uw tandenborstel langs de tube om de tandpasta erop te doen.  

Alternatieven

• Zuig de tandpasta uit de tube in plaats van het op de borstel te doen. Doe daarna de borstel in uw mond en begin met poetsen. 
• Gebruik een tandpasta dispenser. Door de tandenborstel onder de sensor te houden, komt de tandpasta (automatisch) uit de tube.  

Vasthouden van de tandenborstel

• Als u een verminderde grijpfunctie hebt, is het verdikken van de eigen tandenborstelsteel prettig voor een betere grip. Handvatverdikkers zijn verkrijgbaar in verschillende diameters. Met een siliconen lus of klittenband zet u de tandenborstel vast aan uw hand. 
• Een elektrische tandenborstel heeft al een dikker handvat en is vaak gemaakt van stroef materiaal, waardoor u meer grip hebt dan bij een handtandenborstel. Ze hebben een kleinere kop en trillen automatisch, waardoor u minder bewegingen hoeft te maken. Dit maakt het poetsen van uw tanden met één hand veel gemakkelijker.  
• U kunt ook een volautomatische U-vormige 360 graden tandenborstel aanschaffen, een soort bitje dat u in de mond plaatst. Deze poetst uw onder- en boventanden in één keer en is met één hand te bedienen. U hoeft uw tandenborstel niet te draaien om de borstel op uw boven- of ondertanden te zetten en u hoeft de borstel minder lang vast te houden. 

Aanpassingen door een ergotherapeut of revalidatietechnicus

U kunt uw handtandenborstel of elektrische tandenborstel voorzien van een op maat gemaakte handbeugel Zo hebt u meer houvast en hebt u geen grijpfunctie nodig om uw tandenborstel vast te houden. Gebruikt u een aanpassing om uw (elektrische) tandenborstel vast te houden? Dan kan het draaien van de tandenborstel lastig zijn. Zet de tandenborstel in uw mond vast terwijl u de positie van uw hand(en) verandert. 

• Bij minimale handfunctie kan de elektrische tandenborstel worden aangepast met een ring en hefboom om de aan- en uitknop in te drukken. Het voordeel van een ring is dat de tandenborstel gemakkelijk gedraaid kan worden om overal goed bij te komen. 
• Als u helemaal geen handfunctie hebt, kunt u de een tandenborstelhouder aan de muur laten maken. Dit kan met alle soorten tandenborstels. U beweegt uw hoofd dan heen en weer om uw tanden te poetsen. Om zowel onder- als boventanden te kunnen poetsen, is een volautomatische tandenborstel het prettigst. U hoeft de tandenborstel dan niet te draaien. 

Tandenpoetsen 

• Breng de tandenborstel in uw mond en beweeg deze heen en weer langs uw tanden. Bij een verminderde armfunctie kunt u ook uw hoofd heen en weer langs de borstel bewegen. U kunt uw armen dan stilhouden. Door met uw ellebogen op uw bovenbenen (als u zit) te steunen, kunt uw armen goed in positie houden. U kunt met uw ellebogen ook steun nemen op de rand van de wastafel. 
• Gebruik van een elektrische tandenborstel vergemakkelijkt het poetsen. Doordat de borstel zelf draait en trilt, hoeft u minder poetsbewegingen met uw hand te maken. 
• U kunt ook een volautomatische U-vormige 360 graden tandenborstel proberen: deze poetsen uw boven- en ondertanden in één keer en verminderen de noodzaak tot vasthouden en het maken van poetsbewegingen.  
• Bent u éénhandig en heeft u moeite om uw arm omhoog te houden? Dan kunt u ook met uw elleboog tegen de muur of op een kastje steunen. Als u gaat zitten, kan uw elleboog op de rand van de wastafel steunen. Er zijn ook steunen voor uw elleboog te verkrijgen, die u met een zuignap of door te schroeven vast kunt zetten aan de muur Hierop kunt u dan uw elleboog steunen. Zo kan u uw arm beter in positie brengen en houden bij het poetsen. Deze elleboogsteunen zijn eventueel te maken door een revalidatietechnicus. 
• Heeft u een kunstgebit? Gebruik een borstel op zuignap en zet deze in de wastafel. Pak uw kunstgebit en haal deze langs de borstel. Zo kunt u de tanden éénhandig reinigen. Gebruik voor uw kunstgebit een speciale kunstgebitsreiniger. Er zijn verschillende soorten reinigers beschikbaar, zoals tabletten, poeders en vloeistoffen. Week uw kunstgebit om het te reinigen.

Belangrijk om te weten 

• Gebruik een spiegel tijdens het tandenpoetsen: Een spiegel kan u helpen om te zien waar u poetst en of u al uw tanden goed hebt gepoetst. 

Alternatieven 

• U kunt bij een doe-het-zelf zaak isolatiemateriaal voor leidingen in diverse diktes kopen en dit op maat snijden om de steel van uw tandenborstel te verdikken. Als u stroef tape rond het materiaal wikkelt, heeft u bovendien meer grip. 
• Er is tandpasta in tabletvorm te koop. Zo vermijdt u het gebruik van een tube.
• Er bestaan ook kauwbare tandenborstels die aanvullend kunnen zijn op een goede mondzorg.  

Meer informatie

• Bekijk de verschillende hulpmiddelen voor het verzorgen van tanden op de Hulpmiddelenwijzer. 
• Tips voor het flossen bij arm- en handproblemen.