Tips bij breien
Breien is een handwerktechniek die veel handvaardigheid vraagt. Het leren van andere technieken, zoals eenhandig breien, vraagt de nodige oefening en doorzettingsvermogen. Laat u hierdoor niet ontmoedigen. Op internet vindt U diverse filmpjes van mensen die het (eenhandig) breien onder de knie hebben gekregen. Zo kunt u ook zien hoe verschillende technieken werken en welke het beste bij u past.
Laatst bijgewerkt op: 14-07-2025
Voorbereiding
- Denk na over uw werkhouding en gereedschap. Zorg dat u lekker zit en dat u armen goed ondersteund zijn.
- Werk vanuit het midden van de bol. De bol heeft dan minder de neiging om weg te rollen. U kunt hiervoor ook een plastic bakje gebruiken waar u de bol in legt. In de winkel heet dit een wolhouder. Een plastic bakje met deksel of een houten houder met een ronddraaiende pin.
- Een schaar met veer kan handig zijn als u duimproblemen heeft. Zorg in elk geval voor een scherpe schaar. Dat werkt makkelijker.
- Er zijn speciale draad-knipper-schaartjes met een veersysteem.
Materialen
Gebruik goed gereedschap. Er zijn breinaalden van verschillende materialen te koop, zoals RVS, carbon, plastic, bamboe en hout. De verschillende materialen hebben andere eigenschappen:
- Over een RVS of metalen-breipen schuift het breiwerk makkelijk op en neer.
- Plastic breinaalden en carbon breinaalden en zijn licht in gewicht.
- Houten en bamboenaalden zijn ook licht, ze zweten minder en zijn aan te raden als uw handen gevoelig zijn voor kou of warmte. Bij houten naalden of bamboenaalden schuift het werk minder makkelijk op en neer en dus schuift het ook minder makkelijk van de naald af. Soms is dat heel prettig, bijvoorbeeld als u eenhandig wil meerderen.
- Hoe langer de breinaalden, hoe zwaarder het gewicht dat u moet dragen tijdens het breien (hefboom). Het kan prettig zijn om met (meerdere) kortere naalden of rondbreinaalden te breien, ook deze zijn lichter.
- Hoe dikker de breinaalden, hoe zwaarder het werkt. Dit komt ook dat dikke naalden vaak gebruikt worden bij dik garen. Het handwerkje wordt hierdoor vrij zwaar.
Bijzondere breinaalden:
- Vierkante breinaalden waar de steken minder snel van afschuiven (Cubics, Knitpro).
- Breinaalden met een druppelvormige punt waardoor de draad er minder snel afglijdt. Zeker bij eenhandig breien kan dat prettig zijn. Bij het wegleggen kunnen de naalden in elkaar worden geklikt (Prym Ergonomische breinaalden)
- Breinaalden met LED licht voor slechtzienden. Maar ook fijn om te gebruiken in een donkere of bij donker garen. (The Knit Lite breinaalden).
Breien
In Nederland zijn we gewend om de breinaald in de rechter oksel te klemmen, de zogenaamde Engelse methode. Men houdt de linker naald bovenhands met de linkerhand vast en de werkdraad is in de rechter hand.
De rondbreitechiek of continentale techniek. U breit op meerdere breipennen of met een rondbreinaald en dit levert vaak een meer relaxte werkhouding op met minder spierspanning in de hand- en armspieren. Bij het werken met een rondbreinaald of met korte breinaalden haalt u met de rechter naald de draad vanaf uw linker hand op. Het kan wat meer moeite kosten om het te leren maar heeft veel voordelen:
- De bewegingen zijn kleiner en het werk is lager waardoor u uw schouders beter ontspant.
- Uw gewrichten in handen en polsen worden ontzien.
- Het breien gaat sneller en u kunt eenvoudiger met meerdere kleuren breien.
- U hoeft met rondbreien achteraf geen panden aan elkaar te naaien.
Bekijk de filmpjes over de rondbreitechniek op internet.
Draadspanning behouden
Bij breien is het belangrijk om de juiste draadspanning te behouden. Veel mensen doen dit door de draad om een vinger, bijvoorbeeld de pink, te draaien of tussen de vingers door te weven.
- Bij geen of een verminderde vingerfunctie en goede armfunctie kunt u de draad een paar keer om uw arm draaien.
- U kunt de werkdraad ook op spanning houden door de draad over uw nek te halen. Met deze Portugese breitechniek krijgt de draad iets weerstand krijgt en ontstaat er een lichte spanning op de draad. Of gebruik een breipin die u op uw kleren vasthaakt. Als het vasthaken lastig is, kunt u de breipin ook vastmaken aan een keycord. Deze is makkelijker om te doen. Een nadeel kan zijn dat de pin wat meer kan schuiven.
- Er zijn draadgeleiders te koop die u om de linker wijsvinger schuift. Daardoor hoeft u minder met uw wijsvinger de draad te klemmen. U kunt ze ook eenvoudig maken van spalkmateriaal of zelfs haken.
Bij gewrichtsklachten
- De continentale of rondbreitechniek is geschikter voor mensen met hand en armproblemen of bij spier en gewrichtsklachten. U werkt in een meer ontspannen houding, het werk rust op uw schoot.
Met een verminderde hand- en armfunctie
- Als u de pen niet meer onder uw rechter oksel kunt klemmen, kunt u de breipen vastzetten door deze ergens in te steken. Als het probleem tijdelijk is gebruikt u een piepschuim blok of blok oase waar u bloemstukken mee maakt. Vroeger gebruikte men hiervoor een breikoker die onder de riem in de taille gestoken werd.
- Er zijn ook breiblokjes in de handel die je aan je tailleband van broek of rok klemt.
- Gebruik een knitting belt, een kussentje met gaten, gevuld met paardenhaar of wol aan een riem. U werkt altijd met breinaalden met twee punten bij een breikoker, breiblokje of knitting belt.
Bij problemen met de rechter hand en arm
- Als u problemen heeft om de draad om de pen te slaan dan kunt u de aangepaste Portugese breitechniek gebruiken. Uw linkerhand wordt dan uw werkhand. Een voorbeeld met duidelijke uitleg is te vinden op YouTube van Mary – one handed knitter. De video vindt u bij Meer informatie onderaan deze pagina. Ze legt uit hoe je de rechte steek (=knit stitch) en averechte steek (= purl stitch) doet, 5.35 min-8.35 min. Vanaf 11.08 min. legt ze uit hoe ze eenhandig steken opzetten. Je kunt makkelijker afkanten door elastisch af te kanten. U hoeft daarbij niet steeds een steek over te halen, maar breit steeds twee steken samen. Ook deze techniek vindt u op het internet.
- Klem de breinaald tussen de benen of zet de breinaald met een riem aan uw bovenbeen vast. Hoe doet u dat? Rol een handdoek op en bevestig deze met een riem aan uw bovenbeen. Steek de linker breinaald tot ongeveer halverwege in de opgerolde handdoek.
Bij problemen met de linker arm
- Gebruik breipennen met twee punten. Zet de linker breipen op de heup met een knitting belt, breikoker of breiblokje vast.
- Een andere manier is om de breinaald aan uw bovenbeen te bevestigen en de Engelse techniek te gebruiken. Hoe doet u dat? Rol een handdoek op en bevestig deze met een riem aan uw bovenbeen. Steek de linker breinaald tot ongeveer halverwege in de opgerolde handdoek. Gebruik eventueel een breipin om de draad meer te geleiden.
Alternatieven
- Breimachine. Het inrijgen van de machine vraagt een redelijke handvaardigheid en een goede armfunctie. Er zijn kleine en grote machines.
- Breiplank. Dit is een soort punnikklosje in het groot. Hierop kunt u grotere tunnelvormige of rechte lappen maken, afhankelijk van de vorm van de breiplank. U kunt de steken overhalen met een verdikte haaknaald of met een ergonomisch gevormde haaknaald. Ze zijn te koop in de diverse diameters.
- Breiblokje. U kunt een breiblokje kopen of zelf maken. Met twee blokjes hout en vleugel moeren waarmee u de blokjes naar elkaar toebrengt en zo de breipen vastzet. U kunt de blokjes bevestigen aan een klem. Zo kunt u het blokje op de tafel of stoelleuning vastzetten. Of u gebruikt klittenband om het blokje aan uw onderarm te bevestigen.
- Standaarden waar u de breipen in kunt klemmen. Afhankelijk van de vorm kan de standaard op tafel staan, aan de tafel geklemd worden of wordt de standaard onder uw bovenbeen op zijn plaats gehouden.
- U kunt ook proberen om andere voorwerpen te gebruiken om de breipen mee op zijn plaats te houden. Denk aan een tablet- of telefoonhouder die u vastzet op een tafel of armleuning en waar u de haaknaald in klemt. De tablet- of telefoonhouder kunt u vaak op de juiste hoogte zetten, zodat u in een ontspannen houding met uw armen kunt werken (heuphoogte) en de armen -zoveel mogelijk- zijn gesteund.
Meer informatie
- Handwerken zonder klachten van Kerensa Douma en Mariëtte van Oostveen is een Nederlandstalig boek dat veel tips en trucs geeft voor mensen met met name hand- en polsklachten.
- Engelse video Mary - one hand knitter, breitechniek bij bovenarmamputatie rechts, breien met linker hand. Mary heeft goede tips om de problemen waar ze tegen aan liep op te lossen en laat de werkwijze heel stapsgewijs en duidelijk zien. Ze doet dit met een aangepaste Portugese breitechniek en legt dit rond 5.30 min uit.
- Engelse video: One-handed knitting tutorial - knit with just your left hand, Elisabeth Ward. Hierin vertelt ze hoe zij breit met een rechter korte arm door alleen haar linker hand te gebruiken.
- Over de Portugese breitechniek op de Breiclub.nl.
Let altijd op uw veiligheid!
Of bovenstaande informatie voor u een oplossing is, hangt af van uw persoonlijke situatie en mogelijkheden.
Raadpleeg een zorgprofessional als u advies of hulp wilt. Een ergotherapeut bijvoorbeeld helpt u bij uw keuze en adviseert hoe u de dagelijkse activiteiten zelfstandig kunt blijven doen. U vindt een ergotherapeut via de website van Ergotherapie Nederland.
Bron
Deze pagina is gemaakt in samenwerking met de ergotherapeuten van ErgHandig.